Oferta dla grup zorganizowanych

Oferta edukacyjna

Archiwum Państwowego w Szczecinie

Zapraszamy grupy zorganizowane do udziału w archiwalnych spotkaniach edukacyjnych. Zajęcia odbywają się w gmachu Archiwum Państwowego w Szczecinie, przy ul. św. Wojciecha 13 (wejście od ul. Jagiellońskiej). Istnieje możliwość łączenia poszczególnych zagadnień tematycznych.

Oferujemy również możliwość zwiedzania zabytkowego gmachu Archiwum.

Zainteresowanych naszą ofertą prosimy o kontakt telefoniczny: 91 433 50 02 w. 137 lub 138, bądź drogą mailową: mduras@szczecin.ap.gov.pl lub bsitarz@szczecin.ap.gov.pl

Tematyka spotkań

Czym jest archiwum?

Znaczenie terminu „archiwum” w czasach historycznych i obecnie.
Znaczenie, rola i zadania archiwów na przestrzeni wieków.
Podstawowe pojęcia: zasób archiwalny, zespół archiwalny, jednostka archiwalna, inwentarz zespołu, udostępnianie akt, źródło archiwalne.
Współczesne archiwa jako instytucje naukowe.
Archiwa państwowe i ich zasoby w internetowym świecie.

Prowadzenie: Bartosz Sitarz

Czym jest źródło historyczne?

Rodzaje źródeł historycznych.
Znaczenie źródeł historycznych dla poznania przeszłości.
Metody pracy ze źródłem.
Rola archiwum państwowego jako przechowawcy źródeł historycznych.

Prowadzenie: dr Kamil Biały

Archiwum trzech państw

Dzieje i zasób Archiwum Państwowego w Szczecinie.
Powstanie nowożytnych archiwów w Prusach.
Od Archiwum Książęcego do Archiwum Państwowego w Szczecinie.
Budynek Archiwum Państwowego w Szczecinie jako przykład budownictwa archiwalnego początków XX wieku.
Archiwalia pomorskie i ich charakterystyka.
Lata przełomu – losy archiwum Państwowego w Szczecinie w dobie drugiej wojny światowej.
Polskie dzieje Archiwum Państwowego w Szczecinie.
Współczesne wyzwania dla archiwów.
Prezentacja najcenniejszych zbiorów archiwalnych opatrzona komentarzem historycznym, a także kartografików, zbiorów specjalnych, pieczęci obrazujących kolejne etapy dziejów Pomorza Zachodniego

Prowadzenie: dr hab. Paweł Gut

Stare druki z zasobu biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie jako rzeczowa dokumentacja europejskiego drukarstwa

Od rękopisu do książki drukowanej.
Pojęcie starego druku i inkunabułu.
Wynalazek druku i jego znaczenie.
Pierwsi europejscy drukarze. Rozwój drukarstwa w Polsce i na Pomorzu Zachodnim.
Prezentacja wybranych zabytkowych egzemplarzy z zasobu biblioteki APSz.

Prowadzenie: dr Janina Kosman

Na tropach przodków - Dzieje mojej rodziny, czyli genealogia dla początkujących

Wprowadzenie do genealogii.
Historia rodziny zaczyna się w domu, czyli jak zacząć poszukiwania.
Źródła do badań genealogicznych, czyli gdzie szukać?
Co można znaleźć w archiwach państwowych?
Genealogiczne bazy danych.
Instytucje i towarzystwa genealogiczne.
Archiwa rodzinne – jak je stworzyć i o nie dbać?
„Archiwa Rodzinne Niepodległej” – materiały z kolekcji prywatnych z zasobu APSz.
Jak stworzyć drzewo genealogiczne.

Prowadzenie: dr hab. Paweł Gut, Bartosz Sitarz

Wielka wojna 1914–1918 po stu latach

Okoliczności wybuchu pierwszej wojny światowej.
Źródła pomorskie do pierwszej wojny światowej.
- Konsekwencje społeczno-polityczne pierwszej wojny światowej: gospodarka, zmiany terytorialne (powstanie nowych państw), zmiana obyczajowości.
- Wojna w kontekście odpowiedzialności moralnej.
- Nierozwiązane problemy – w kierunku drugiej wojny światowej.

Prowadzenie: dr hab. Paweł Gut

Szczecin i Pomorze na przełomie epok – od III Rzeszy do Polski Ludowej

Część pierwsza – Pomorze w okresie drugiej wojny światowej

Przemysł militarny regionu.
Polityka wobec Żydów.
Pracownicy przymusowi i system obozowy.
Naloty alianckie na Szczecin i inne miasta.
Walki o Pomorze Zachodnie w 1945 roku.

Część druga – Pomorze Zachodnie w Polsce

Ustalenie granicy zachodniej.
Tworzenie polskiej administracji.
Perypetie z przejęciem Szczecina.
Obecność wojsk radzieckich.

Prowadzenie: Bartosz Sitarz

Powojenne osadnictwo na Pomorzu Zachodnim - Państwowy Urząd Repatriacyjny w dokumencie archiwalnym

Cele i zadania Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.
Punkty etapowe PUR w Szczecinie.
Przyjazd i osadnictwo ludności polskiej na Pomorzu Zachodnim.
Repatriacja ludności niemieckiej.

Prowadzenie: Anna Kandybowicz

Z kart historii gospodarki regionu

Akta szczecińskich przedsiębiorstw jako źródło do badań historii regionu w latach 1945–1991 na przykładzie wybranych zespołów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Szczecinie

Prowadzenie: Joanna Glatz

Dokumentacja placówek oświatowych w Archiwum Państwowym w Szczecinie po 1945 roku

Podstawowe pojęcia z zakresu archiwistyki: materiały archiwalne, dokumentacja niearchiwalna, akta typowe, akta specyficzne.
Przykłady dokumentacji szkolnej i szkół w zbiorach Archiwum Państwowego w Szczecinie.

Prowadzenie: Anna Kandybowicz

Szczecin i Pomorze Zachodnie w „starym kinie”

Archiwum Państwowe w Szczecinie posiada w swoim zasobie kilkanaście polskich filmów dokumentalnych z lat 60. i 70., zapisanych w oryginale na taśmie 16 mm, obecnie zdigitalizowanych. Pokazy filmów poprzedzone są wprowadzeniem historycznym, a także komentarzem w trakcie ich trwania. Proponujemy następujące filmy:

„Szczecin – pierwsze dni” – lata 70. XX w., polski film dokumentalny, czarno-biały, 37 min.; W filmie wykorzystano zdjęcia Polskiej Kroniki Filmowej oraz Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Prezentuje pionierskie lata Szczecina, powojenne zniszczenia, odbudowę, manifestację patriotyczną „Trzymamy Straż nad Odrą” (1946);

„Szczecin. Barwy miasta” – polski film dokumentalny, rok produkcji: 1979, barwny, brak ścieżki dźwiękowej, czas: 43 min. Produkcja: Telewizja Polska przy współpracy Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Na filmie zarejestrowano m.in.: zabytkową i nowoczesną zabudowę Szczecina, zakłady przemysłowe (Stocznię Szczecińską, Stocznię „Gryfia”, Zakłady Chemiczne „Police”, Hutę „Szczecin”, Papiernię „Skolwin”, port szczeciński, Fabrykę Kabli „Załom”, przetwórstwo rybne, Famabud, Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Dana”), szkoły i uczelnie wyższe (Liceum Plastyczne, Akademię Rolniczą, Wyższą Szkołę Morską), produkcję Pepsi-Coli, budowę Trasy Zamkowej;

„Nasz Szczecin” – rok produkcji: ok. 1969, polski film dokumentalny, barwny, czas: 21 min. 20 sek. Film zrealizowany na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Szczecina przez Wytwórnię Filmów Sportowych i Turystycznych „Sportfilm”. Prezentuje pionierski okres miasta, przemysł, gospodarkę, szkolnictwo wyższe, budownictwo;

„Etiuda szczecińska” – rok produkcji: 1971, film barwny, czas: 26 min. Produkcja Oddział Miejski PTTK, Wojewódzki Dom Kultury, WKKFiT Szczecin. Film promujący region zachodniopomorski, jego historię, zabytki, osiągnięcia. Przedstawiający Szczecin i Pomorze Zachodnie jako teren, na którym tradycja splata się ze współczesnością. W filmie pokazano m.in. Siekierki; Cedynię; zbiory Muzeum Narodowego w Szczecinie; ruiny i odbudowę Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie; Zamek jako instytucję kultury; kościół pw. św. św. Piotra i Pawła; ruiny kościoła pw. św. Jakuba; Szczecin jako miasto parków; mecz MKS „Pogoń”; Juwenalia w Klubie „Kontrasty”; przysięgę studentów Wyższej Szkoły Morskiej na Wałach Chrobrego; wodowanie statku Glyntawe; wycieczkę statkiem po porcie szczecińskim; rybaków przy pracy na Zalewie Szczecińskim; zabytki Stargardu; Zamek w Płotach – siedzibę oddziału Archiwum Państwowego w Szczecinie; Katedrę w Kamieniu Pomorskim; Babigoszcz; Międzyzdroje i Świnoujście.

Prowadzenie: Marek Lupa

Nowoczesne oblicza archiwów państwowych i wyzwania współczesności

Współczesne metody udostępniania zasobu przez archiwa państwowe i możliwości poszukiwań źródłowych dla użytkowników (od tradycyjnych papierowych pomocy archiwalnych po bazy i systemy oraz kopie cyfrowe).
Podstawowe funkcje archiwów państwowych i ich współczesne wyzwania. Elektroniczne zarządzanie dokumentacją w urzędzie na przykładzie Archiwum Państwowego w Szczecinie – zarys problematyki.

Prowadzenie: Joanna Glatz