Archiwum Państwowe w Szczecinie

Wystawa "Mamo ja nie chcę wojny!"

Wystawa "Mamo ja nie chcę wojny!" 1939-45 POLSKA / 2022 UKRAINA polsko-ukraiński projekt archiwalny prezentuje dziecięce rysunki z wojny. W Archiwum Akt Nowych (AAN) w Warszawie przechowywane są zapisy przeżyć polskich dzieci dokumentujące okres II wojny światowej, zwłaszcza okupacji niemieckiej. Rysunki zostały wykonane w 1946 r. w ramach konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Oświaty. W konkursie wzięło udział 7300 dzieci w wieku do 13 lat (najmłodszy uczestnik miał 2 lata i 3 miesiące). Na portalu Mom I see war zgromadzono rysunki ukraińskich dzieci, związane z agresją Rosji na Ukrainie od 24 lutego. Autorką projektu i koncepcji wystawy jest dr Dorota Sadowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Ekspozycja została opracowania i z realizowana przez: prof. Olhę Kulinich (Kijowski Narodowy Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki), Darię Kowal (Projekt Mom i see waar), Mariusza Olczaka (AAN) i dr D. Sadowską (UW). Ogólnopolskich koordynatorem projektu jest Archiwum Akt Nowych.  Wystawie towarzyszy katalog w języku polskim, ukraińskim i angielskim do pobrania na stronie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Z inicjatywy Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dra Pawła Pietrzyka wystawa została lub zostanie zaprezentowana w wielu polskich miastach. 19 lipca w otwarciu wystawy w Warszawie (w Pałacu Staszica) uczestniczył Ambasador Ukrainy Wasyl Zwarycz. Tego dnia wystawa została otwarta w 16. polskich miastach.

W Szczecinie ekspozycja, składająca się z 30. plansz będzie prezentowana na Jasnych Błoniach od 24 sierpnia do 23 września. Organizatorem wystawy są: Archiwum Państwowe w Szczecinie i Urząd Miasta Szczecin. W otwarciu wezmą udział: dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie dr hab. prof. US Krzysztof Kowalczyk, zastępca dyrektora Wydziału Kultury Miasta Szczecin Agnieszka Maćkowska, konsul honorowy Ukrainy w Szczecinie Henryk Kołodziej, przewodniczący szczecińskiego oddziału Związku Ukraińców w Polsce Jan Syrnyk.

Wystawa została podzielona na wątki tematyczne: walka, okupacja, rodzina, represje, opór, zniszczenia, zwycięstwo-nadzieja. Wojna wygląda w oczach dziecka zawsze tak samo. Podobieństwo historycznych i współczesnych prac poraża. Dzieci rysują czołgi, samoloty zrzucające bomby, pożary i eksplozje. Rysują rannych i zabitych, zrujnowane domy, mogiły. Rysują siebie i swoją rodzinę, rysują ewakuację i ucieczkę. Ale rysują też nadzieję i swoje marzenia na przyszłość. Jak podkreśla dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie dr hab. prof. US Krzysztof Kowalczyk: - Po pierwsze, wystawa jest protestem przeciw wojnie, w szczególności przeciw agresji Rosji na Ukrainę. Jest symbolicznym wyrazem wsparcia dla narodu i społeczeństwa ukraińskiego. Po drugie, pokazujemy, że wojna jest zawsze traumą dla każdego dziecka, wywołuje ból, cierpienie psychiczne, fizyczne, pozostawia trwały ślady w jego psychice. Chciałbym, żeby wojna na Ukrainie się skończyła, a na twarzy każdego ukraińskiego dziecka zagościł uśmiech i radość.

fot. A. Cichy