czytaj więcej

Archiwum Państwowe w Szczecinie

Witamy na stronie Archiwum Państwowego w Szczecinie

Zapraszamy do zapoznania się z naszą instytucją i zbiorami

czytaj więcej

Sąsiedzi w Europie. Księstwo Pomorskie i Królestwo Polskie 1000–1648

Sąsiedzi w Europie. Księstwo Pomorskie i Królestwo Polskie 1000–1648

Zdjecie_nr_1.jpg

Papież Innocenty II zatwierdza biskupowi Wojciechowi biskupstwo kamieńskie, papieską opiekę nad nim, Wolin jako siedzibę biskupią oraz własność miasta Wolin z targiem, karczmą i przynależnościami, tamtejszy zamek, a także Dymin, Trzebudzice, Choćków, Wołogoszcz, Uznam, Groźwin, Pyrzyce, Stargard z wsiami i przynależnościami, Szczecin, Kamień z karczmą, targiem, wsiami i przynależnościami, Kołobrzeg z salinami, cłem, targiem, karczmą i przynależnościami, jak również na Pomorzu aż do rzeki Łeby z każdego uprawnianego pola dwie miary zboża i pięć denarów oraz dziesięcinę z targu w Szczytnie. Rzym, 14 października 1140 r.
Kopia naśladowcza z pierwszej ćwierci XIII w.
Rękopis, pergamin, 31 x 29 cm, język łaciński.

Papst Innocenz II. bestätigt Bischof Adalbert das Bistum Pommern, dessen päpstlichen Schutz, Wollin als Bischofssitz und den Besitz der Stadt Wollin mit Markt, Taverne und Zubehör, die dortige Burg, ebenso Demmin, Tribsees, Gützkow, Wolgast, Usedom, Croswin, Pyritz, Stargard mit Dörfern und Zubehör, Stettin, Kammin mit Taverne, Markt, Dörfern und Zubehör, Kolberg mit Salinen, Zoll, Markt, Taverne und Zubehör sowie in Pommern bis zur Leba von jedem bestellten Feld zwei Maß Getreide und fünf Denare sowie den Zehnten des Marktortes Ziethen. Rom, 14. Oktober 1140.
Nachzeichnung aus dem ersten Viertel des 13. Jahrhunderts.
Handschrift, Pergament, 31 x 29 cm, Latein.

LA Greifswald, Rep. 1 Bistum Kammin Nr. 1.
Druck: PUB I Nr. 30.
Zdjecie_nr_3.jpg

Dekretał papieża Grzegorza IX.
Ozdobna strona z miniaturą przedstawiającą Bonifacego, misjonarza Kościoła frankońskiego, w sukmanie i z kosą. Miniatura, podobnie jak inicjał obok, złocona jest złotem płatkowym. Wenecja, 1479.
Druk, papier oprawny w skórę, 44 x 32 cm, język łaciński.

Dekretalienband des Papstes Gregor IX.
Prachtseite mit Miniatur, die den Missionar der fränkischen Reichskirche, Bonifatius, im Bauernkittel mit Sense zeigt. Die Miniatur wie die nebenstehende Initiale ist mit Blattgold ausgelegt. Venedig, 1479.
Druck, Papier im Ledereinband, 44 x 32 cm, Latein.

LA Greifswald, Rep. 38bM Anklam D3, Bl. 5r.
Zdjecie_nr_2b.jpg

Układ polsko-pomorski, w którym król Władysław Łokietek i książęta pomorscy Otton III, Warcisław i Barnim III zawiązują przymierze przeciwko Brandenburgii. 18 czerwca 1325 r.
Rękopis, pergamin, 15 x 33 cm, język łaciński.

Polnisch-pommerscher Vertrag zwischen dem König Wladislaw I. Ellenlang und den Herzögen Otto III., Wartislaw und Barnim III. von Pommern über ein Bündnis gegen die Mark Brandenburg. 18. Juni 1325.
Handschrift, Pergament, 15 x 33 cm, Latein.

LA Greifswald, Rep. 2 Ducalia Nr. 47.
Zdjecie_nr_4a.jpg

Sztambuch Jana Pelargusa.
Sto wpisów, barwny rysunek wielkiego herbu Pomorza z osobistą dedykacją książąt pomorskich Bogusława XIV i Jerzego III. 1615.
Papier oprawny w skórę, 15 x 10 cm, język niemiecki i łaciński.

Stammbuch des Johannes Pelargus.
100 Inschriften, mit farbiger Abbildung des großen pommerschen Wappens mit persönlicher Widmung der Herzöge Bogislaw XIV. und Georg III. von Pommern. 1615.
Papier in Leder gebunden, 15 x 10 cm, Deutsch und Latein.

LA Greifswald, Rep. 41 Osten-Plathe, IA2-28.
Zdjecie_nr_5a.jpg

Drzewo genealogiczne książąt pomorskich. 1637.
Płótno, 75,0 x 114,0 cm, język niemiecki i łaciński.

Stammbaum der Herzöge von Pommern. 1637.
Leinen, 75,0 x 114,0 cm, Deutsch und Latein.

LA Greifswald, brak sygnatury/ohne Signatur
Zdjecie_nr_6a.jpg

Papież Aleksander III zatwierdza klasztorowi w Grobi pod Uznamem wszystkie jego dobra, dochody i prawa, z kilkoma zmianami wprowadzonymi od 1178 roku, a mianowicie ograniczeniem do jednej trzeciej dochodów z karczmy w ziemi szczytnieńskiej. Zatwierdza też zamianę wsi Gręzowo na wieś Karwitz w ziemi wkrzańskiej. Rzym, 19 lutego 1179 r.
Odpis z pierwszej połowy XV w. w matrykule klasztoru Pudagla, pergamin oprawny w skórę, 30 x 22,5 cm, język łaciński.

Papst Alexander III. bestätigt dem Kloster (Grobe) bei Usedom alle seine Güter, Hebungen und Rechte mit einigen seit 1178 eingetretenen Veränderungen, nämlich Einschränkung des Kruges im Lande Ziethen auf ein Drittel seiner Einkünfte, und den Tausch des Dorfes Gramzow gegen Karwitz im Uckerland. Rom, 19. Februar 1179.
Abschrift aus der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts in der Matrikel des Klosters Pudagla, Pergament in Leder gebunden, 30 x 22,5 cm, Latein.

LA Greifswald, Rep. 40 I 30, Bl. XL.
Druck: PUB I Nr. 79.
Zdjecie_nr_7a.jpg

Testament księcia rugijskiego Wisława II, sporządzony w mieście Alslohe w Norwegii. Alslohe, 27 grudnia 1302 r.
Odpis w matrykule księstwa rugijskiego (Codex Rugianus).
Rękopis, pergamin, 25 x 18 cm, język łaciński.

Testament des Fürsten Wizlaw II. von Rügen, errichtet in der Stadt Alslohe in Norwegen. Alslohe, 27. Dezember 1302.
Abschrift in der Matrikel des Fürstentums Rügen (Codex Rugianus).
Handschrift, Pergament, 25 x 18 cm, Latein.

LA Greifswald, Rep. 40 I 33, Fol. 41b, 42a.
Druck: PUB IV Nr. 2057.
Zdjecie_nr_8a.jpg

Księga miejska Łeby. 1483–1775.
Rękopis, pergamin/papier, księga, okładka drewniano-skórzana, 20,5 x 30 x 3,5 cm, język niemiecki.

Stadtbuch von Leba. 1483–1775.
Handschrift, Pergament/Papier, Buch, Holz- und Ledereinband, 20,5 x 30 x 3,5 cm, Deutsch.

AP Szczecin, Akta miasta Łeby, sygn. 92, k. 36v.– 37.
Zdjecie_nr_9a.jpg

Książę pomorski Bogusław IV nadaje prawo lubeckie Wołogoszczy, a także przyznaje miastu dobra ziemskie i przywileje gospodarcze. Ueckermünde, maj 1282 r.
Dokument pergaminowy i jego drukowana wersja w zbiorze pomorskich praw i przywilejów Johanna Carla Dähnerta, wydanym w 1767 roku.
Rękopis, pergamin, język łaciński.
Druk, papier, język łaciński i niemiecki.

Herzog Bogislaw IV. von Pommern verleiht der Stadt Wolgast das Lübische Recht, schenkt ihr Grundstücke und wirtschaftliche Privilegien. Ueckermünde, Mai 1282.
Pergamenturkunde und ihre gedruckte Version in der Sammlung pommerscher Landesurkunden von Johann Carl Dähnert (1767).
Handschrift, Pergament, Latein.
Druck, Papier, Latein und Deutsch.

AP Szczecin, Zbiór dokumentów, sygn. 1.
Zdjecie_nr_10a.jpg

Książę pomorski Bogusław IV potwierdza lokację miasta Szczecin przez Barnima I z 3 kwietnia 1243 roku i otrzymane wówczas prawo magdeburskie, prawo do posiadania sądu ławniczego prawa magdeburskiego dla miast księstwa, do wolnego rybołówstwa na Odrze, 100 włók ziemi ornej oraz 30 włók pastwisk i łąk, a także prawo do korzystania z lasów książęcych. Poza tym miasto otrzymało zwolnienie z ungeldu i cła w Księstwie Pomorskim.
Rękopis, pergamin, 1 karta, 30 x 34 cm, język łaciński, pieczęć książęca konna, przywiązana kolorowym sznurem jedwabnym plecionym, uszkodzona. Szczecin, 9-10 siepnień 1293

Herzog Bogislaw IV. von Pommern bestätigt die inserierte Urkunde vom 3. April 1243, mit der die Stadt Stettin von Herzog Barnim I. das Magdeburger Recht, das Schöffengericht deutschen Rechts für die Städte des Herzogtums, freie Fischerei auf der Oder, 100 Hufen Acker- und 30 Hufen Weideland sowie die Nutzung der fürstlichen Waldungen erhalten hatte. Außerdem wurde die Stadt von Zoll und Ungeld auf dem Gebiet des Herzogtums Pommern befreit. Stettin, 9-10. August 1293.
Handschrift, Pergament, 1 Blatt, 30 x 32 cm, Latein, beschädigtes Reitersiegel des Herzogs an bunter geflochtener Seidenschnur.

AP Szczecin, Zbiór dokumentów, sygn. 2.
Zdjecie_nr_11a.jpg

NOVA ILLVSTRISSIMI DVCATVS POMERANIAE TABVLA antea a Viro Cl. D.D. Eilhardo Lubino edita, nunc iterum correcta per Frid. Palbitzke Pomer. L.L. Studiosum. AMSTELODAMI. Apud Ioannem Ianßonium

Mapa Księstwa Pomorskiego Joannesa Janssoniusa z 1633 r.

Pommernkarte von Joannes Janssonius, 1633.
Zdjecie_nr_12a.jpg

Orlando di Lasso, Selectissimae cantiones, qvas vvlgo motetas vocant, partim omnino novae, partim nvsqvam in Germania excvsae, Sex & pluribus uocibus compositae per excellentissimum Musicum, Noribergae 1568.

Strona tytułowa i partytura
Druk, papier, książka, 20 x 16 x 1,8 cm, język łaciński i niemiecki.

Titelseite und Partitur.
Druck, Papier, Buch, 20 x 16 x 1,8 cm, Latein und Deutsch.

AP Szczecin, RiS, sygn. 1457.
Zdjecie_nr_13a.jpg

Herb rodziny von Wedel, rodu zamieszkującego pogranicze pomorsko-nowomarchijsko-wielkopolskie. Jedną z siedzib rodu był zamek w Tucznie. XVII wiek.
Rękopis, pergamin, 33,4 x 21,2 cm, rysunek wbw., język niemiecki

Das Wappen der von Wedel, eines Adelsgeschlechts, das das Grenzgebiet zwischen Großpolen, der Neumark und Pommern bewohnte. Einer seiner Sitze war das Schloss in Tütz. 17. Jahrhundert.
Handschrift, Pergament, 33,4 x 31,2 cm, vielfarbig, Deutsch

AP Szczecin, RiS, sygn. 483, k. 2.
Zdjecie_nr_14a.jpg

Mare Balticum Amstelodami. Apud F. de Wit. Nieuwe Pascaert von de Oost Zee Amsterdam gedruckt by F. de Wit.

Mapa żeglarska Bałtyku opracowana przez Frederika de Wita (1630–1706), holenderskiego wydawcę kartografików.

Seekarte der Ostsee, erstellt von dem niederländischen Kartenverleger Frederik de Wit (1630–1706).
Zdjecie_nr_15a.jpg

Descriptio Paedagogii Stetinensis

Statut Pedagogium w Szczecinie z XVI wieku.
Odpis z XVII wieku.
Rękopis, papier, księga, 21 x 30,5 x 6,5 cm, język niemiecki.

Satzung des Pädagogiums in Stettin aus dem 16. Jahrhundert.
Abschrift aus dem 17. Jahrhundert.
Handschrift, Papier, Buch, 21 x 30,5 x 6,5 cm, Deutsch.

AP Szczecin, Zb. Loepera, sygn. 145, dok. 1.