Biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie

Biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie

Biblioteka czynna jest w następujących godzinach:

Początki biblioteki szczecińskiego archiwum sięgają utworzonego w 1824 r. Pomorskiego Towarzystwa Historii i Starożytności. Skupieni wokół niego znani pomorscy historycy w swoich założeniach programowych przedstawili m.in. potrzebę kompletowania księgozbioru odnoszącego się do dziejów i współczesności Pomorza. Siedzibą towarzystwa, z chwilą powstania archiwum prowincjonalnego, stała się właśnie ta instytucja. Na mocy stosownego porozumienia z 1856 r. zbiory biblioteczne pozostały części zasobu archiwum. Sukcesywnie powiększające się zbiory biblioteki stały się naturalnym uzupełnieniem zasobów archiwalnych. Katalog zgromadzonych do 1939 r. pozycji nie zachował się niestety w całości.

Omawiany zbiór biblioteczny uległ częściowemu rozproszeniu tak podczas drugiej wojny światowej, jak i po jej zakończeniu. Polskim bibliotekarzom i archiwistom udało się w znacznym stopniu scalić część księgozbioru, podjęto też trud jego ponownego usystematyzowania i skatalogowania.

Biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie ma jeden z najwartościowszych zbiorów o charakterze pomorzoznawczym. Niezwykle cenna jest kolekcja ponad 1600 starodruków (druki wydane do 1800 r.), wśród których odnajdujemy tak pomeranika, jak i publikacje o szerszym zakresie. Najstarszym wśród nich jest jedyny w naszych zbiorach inkunabuł (druki do 1500 r.) – Biblia z ręcznie wykonanymi kolorowymi inicjałami. 

Zbiór wydawnictw ukazujących się od początku XIX w. jest znaczny, posiada przy tym niezwykłą wartość badawczą. Wystarczy tylko wymienić kilkunastotomową serią Heinricha Berghausa Landbuch von Pommern und Rügen, w której autor przedstawił dzieje poszczególnych powiatów pomorskich czy serię poświęconą sztuce pomorskiej Hugo Lemckego Bau- und Kunstdenkmälaer der Provinz Pommern. W zasobie biblioteki znajdują się też niemal wszystkie prace znanego pomorskiego historyka Martina Wehrmanna. Odnajdziemy tu również liczne opracowania poświęcone tematyce kościelnej i monografie, dysertacje, rozprawy odnoszące się do głównych zagadnień życia społecznego, heraldyki, genealogii, sfragistyki. Nie sposób nie podkreślić też ogromnej wartości XIX i XX-wiecznych kodeksów dyplomatycznych. 

Drugą część księgozbioru stanowią opracowania w języku polskim. I tu zdecydowanie przeważa literatura dotycząca Pomorza, historii Polski, Niemiec oraz krajów basenu Morza Bałtyckiego. 

Specjalna część księgozbioru poświęcona jest archiwistyce. Kompletowane są tu pozycje bezpośrednio związane z teorią i praktyką pracy archiwalnej. 

Poważną część zasobu stanowią też czasopisma będące cennym źródłem do studiów pomorskich o różnorodnej tematyce. Ogółem zasób biblioteczny liczy ponad 32 000 woluminów i stanowi jeden z najważniejszych księgozbiorów wykorzystywanych do badań pomorzoznawczych.